Боржигон хошуу нь 1691 онд байгуулагдсан бөгөөд 7 сум, 1 хондогод хуваагдаж байсан ба 7 сум тус бүр отогуудад хуваагдаж нийт 44 отогтой байсан ба өнөөгийн Баянжаргалан сум нь Их догшин отогт багтаж байжээ. Энэ отог нь дотроо Их догшин гучид, Бага догшин гучид, Номгон гучид, Бага номын гучид, Нэхий гучид, Чулууны гучид, Хорхой гучид гэж гучдуудад хуваагддаг байна. Баянжаргалан хэмээх жаргалтай бөгөөд баян энэ нутаг маань 1924 онд Хан Хэнтий уулын аймаг Оцолсансарын уулын хошуу, Баянжаргалан уулын сум гэж тулгын чулуугаа тулж гал голомтоо бадраасан түүхтэй билээ.
Сум байгуулагдсанаас хойш 1925 онд хөдөлмөрчдийн хурлын захиргаа, 1927 онд МАХН – ын үүр, 1928 онд мал эмнэлэг, 1937 онд хүн эмнэлэг, 1940 онд бага сургууль, 1928 онд эд хэрэглэгдийн хоршоо, 1945 онд Улаан булан, 1960 онд хүүхдийн цэцэрлэг, холбооны салбар, 1875 онд эмийн сан зэрэг байгууллагууд байгуулагдаж иргэд хөдөлмөрчиддөө төрийн үйлчилгээг хүргэн ажиллаж ирлээ.
Өдгөө Д.Моломжамцын нэрэмжит ерөнхий боловсролын сургууль, хүүхдийн цэцэрлэг, Эрүүл мэндийн төв, Засаг Даргын Тамгын газар зэрэг төрийн үйлчилгээний байгууллага Аргатай, Сэрвэнгийн булаг, Дэлгэрэхийн баянзалаат, Түрүүгийн булаг зэрэг худалдаа, нийтийн хоолны, Бор дарс, Боржигон-Эрдэнэ гэсэн мал эмнэлэг үржлийн ажил үйлчилгээний хувийн хэвшлийн салбарууд, блокны үйлдвэр мужаан, гутлын, оёдлын, өнгөт хэвлэлийн үсчин зэрэг үйлдвэрлэл, үйлчилгээний цэг салбарууд, мөн ХААН банк, Хадгаламж банкны тооцооны төвүүд зэрэг байгууллага аж ахуйн нэгжүүд үйл ажиллагаагаа явуулж байна.
2012 оны эхний байдлаар тус сум нь 1161 суурин хүн амтай, ашигт малтмалын хайгуулын болон ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл бүхий аж ахуйн нэгжүүдэд ойролцоогоор 500 гаруй гадаад дотоодын иргэд түр оршин сууж байна.
Баянжаргалан сум нь Улаанбаатар хотоос 300 км, аймгийн төвөөс 150 км, Говьсүмбэр аймгаас 80 км зайтай. Өөрийн аймгийн Өндөршил, Гурвансайхан, Говь-Угтаал, Цагаандэлгэр сумдтай, Говь-Сүмбэр аймгийн Сүмбэр, Шивээговь , Дорноговь аймгийн Даланжаргалан сумдтай тус тус хиллэдэг. Тус сум нь хайргархаг шавранцар цайвар хүрэн, хужир шаварлаг элсэнцэр буюу хөлгөн шавранцар бор хөрс голлосон уул толгодлог гадаргатай. Аль ч улиралд таван хошуу мал идээшин дасах говь хээр хосолсон нутаг. Нутгийн хөрсөнд агь, гашуу, ерхөг, хазаар, дэрс, таана, хөмүүл, хялгана голлон ургана. Чихэр өвс, царван, таван салаа, бажууна зэрэг эмийн ургамал, буйлс, хайлс, яргай, бургас харгана зэрэг модлог ургамал ургана. Далайн түвшинээс дээш 1521 метр өргөгдсөн Хараатын уул, 1465 метр өргөгдсөн Их борын уул, Баян бор, Нэмнээ, Энгэрийн улаан, Хөөт, Шар даравгай зэрэг өргөн уудам говиудтай. Зүүн гашуун булаг, Булаг элгэн, Хөөт, Хар толгой, Сэрвэн, Аргатай зэрэг 17 булагтай. Хавиргын улаан, Нэмнээгийн улаан, Энгэрийн улаан, Могойн улаан гэсэн дөрвөн том нууртай. Манай эриний өмнөх хүрэл чулуун зэвсгийн үеийн дурсгалын нэг чухал сэдэв болох хадны зураг, бичээс, хүн малын мөр, сүг зураг хаа сайгүй байдаг Сэрвэн шар ганга зэрэг байгалийн сонин тогтоцтой. 16-р зууны үеийн халх Өөлдийн ширүүн тулалдаан тус сумын нутагт болж байсныг гэрчлэх өндөрлөг газар, чулуун харуул хамгаалалт Саруулын болон Буурлын бичигт хад, могойн талын чулуун хэрэм, Зараа, Баянцогтын булш хиргэсгүүр зэргийг дурьдахад таатай байна.
Тус сум нь байгалийн баялаг хүрэн нүүрс, занар, жонш, төмрийн хүдэр, уран, өнгөт металл, шаазангийн шавар, цементийн материалаар элбэг.
Агаарын дундаж температур өвөл 1-2 сард 30 хэм хүрч хүйтэрдэг бол, 7 сарын сүүлчээр 8 сар хүртэл зундаа 35 хэм хүрч халдаг эрс тэрс уур амьсгалтай боловч зундаа бороо хуртай бол ургамал сайн ургадаг.
